Spaanse successierechten: berekeningswijze

Spaanse successierechten (Impuesto sobre Sucesiones) zijn verschuldigd wanneer een erfgenaam in Spanje woont of wanneer er Spaans vastgoed (zoals een tweede verblijf) in de nalatenschap zit. De belastingdruk varieert enorm per regio, waarbij autonome regio’s zoals Valencia, Andalusië en Murcia sinds 2024/2025 tariefverminderingen tot 99% hanteren voor directe familieleden.

Als eigenaar van vastgoed in Spanje is een correcte estate planning essentieel. Zonder voorbereiding riskeert u niet alleen Spaanse belasting, maar mogelijk ook dubbele belastingheffing in België of Nederland. In dit artikel leggen we de berekeningswijze, de recente wetswijzigingen en de regionale verschillen haarfijn uit.

Wanneer betaalt u erfbelasting in Spanje?

U bent verplicht Spaanse erfbelasting te betalen in twee specifieke situaties:

1. Persoonlijke verplichting: De erfgenaam is fiscaal resident in Spanje (ongeacht waar de geërfde goederen zich bevinden).

2. Zakelijke verplichting: De erfgenaam woont niet in Spanje, maar erft goederen die zich op Spaans grondgebied bevinden (zoals een vakantiewoning in Alicante of Malaga).

Expert Tip: Verwar de Spaanse successierechten niet met de Plusvalía Municipal. Dit is een aparte, gemeentelijke belasting op de meerwaarde van de grond die óók betaald moet worden bij overlijden.

De Belastbare Basis en de ‘Valor de Referencia’

Spanje berekent de belasting per erfgenaam op basis van hun specifieke erfdeel.

Sinds 2022 is de waardebepaling van vastgoed objectiever, maar ook strenger geworden. De belastbare basis is niet langer de subjectieve marktwaarde, maar minimaal de Fiscal Reference Value (Valor de Referencia).

• Deze waarde wordt jaarlijks vastgesteld door het Spaanse Kadaster.

• Is de in de akte vermelde waarde hoger dan de referentiewaarde? Dan geldt de hoogste van de twee.

• Is er geen referentiewaarde beschikbaar? Dan moet een officiële schatting worden gemaakt.

Hier vindt u meer informatie over de fiscale referentiewaarde in Spanje.

Blokkeringsregeling

Let op: Erfgenamen kunnen juridisch niet over het vastgoed beschikken (verkopen) alvorens de successierechten zijn betaald en het Formulier 650 is ingediend.

Discriminatie tussen Residenten en Niet-Residenten: Opgelost

Vóór 2015 betaalden niet-residenten (bijvoorbeeld een Belg met een buitenverblijf) aanzienlijk meer erfbelasting dan inwoners van Spanje. Het Europese Hof van Justitie oordeelde dat dit strijdig was met het vrij verkeer van kapitaal.

De huidige regelgeving is helder: Niet-residenten hebben recht op dezelfde regionale verminderingen en vrijstellingen als residenten. Heeft u in het verleden te veel betaald? Dan was er een recht op terugvordering, hoewel de verjaringstermijnen hiervoor in veel dossiers inmiddels zijn verstreken.

Tarieven en Regionale Verminderingen (Update 2025)

De nationale basistarieven variëren progressief van 7,65% tot 34%. Echter, de autonome regio’s hebben de bevoegdheid om aanzienlijke kortingen (bonificaciones) toe te passen. Hieronder de actuele situatie voor de populairste regio’s.

Hier vindt u meer informatie over de aangifte van nalatenschap in Spanje.

1. Regio Valencia (Alicante, Castellón, Valencia)

Nieuwe wetgeving (Ley 6/2023) van kracht.

De regio Valencia heeft recent de erfbelasting drastisch verlaagd voor naaste familieleden. De oude, complexe regels met beperkte verminderingen zijn vervangen door een breed belastingvoordeel.

• Groep I en II (Kinderen, kleinkinderen, echtgenoten en ouders): Er geldt een bonificatie (korting) van 99% op de verschuldigde belasting. Concreet betekent dit dat u slechts 1% van de berekende belasting betaalt.

• Vrijstelling: Daarnaast is er een belastingvrije som (minimumvrijstelling) van € 100.000 per erfgenaam in deze categorie.

Bron: Agencia Tributaria Valenciana (ATV)

2. Regio Andalusië (Málaga, Marbella, Sevilla)

Andalusië hanteert een van de gunstigste regimes in Spanje voor Groep I en II.

• Vrijstelling: Erfdelen tot € 1.000.000 per erfgenaam zijn volledig vrijgesteld van erfbelasting.

• Korting: Komt het erfdeel boven dit miljoen uit? Dan geldt over het meerdere een bonificatie van 99%.

3. Regio Murcia

Ook Murcia volgt de trend van fiscale competitiviteit.

• Groep I en II: Er is een 99% belastingvermindering van toepassing voor echtgenoten, (klein)kinderen en ouders.

FAQ: Veelgestelde Vragen over Spaanse Erfbelasting

Hieronder beantwoorden we de meest voorkomende vragen die vastgoedeigenaren stellen.

1. Betaal ik dubbele erfbelasting (in Spanje én in België/Nederland)? Ja, dit risico bestaat. Als Belgische rijksinwoner wordt uw wereldwijde vermogen belast in België. U betaalt in Spanje belasting omdat het vastgoed daar ligt (‘situsbeginsel’). België staat echter doorgaans toe dat u de in Spanje reeds betaalde erfbelasting in mindering brengt op de Belgische erfbelasting (verrekening).

2. Wat is de deadline voor de aangifte van nalatenschap in Spanje? U heeft zes maanden de tijd vanaf de datum van overlijden om de aangifte (Modelo 650) in te dienen en de belasting te betalen. U kunt binnen de eerste vijf maanden een uitstel van zes extra maanden aanvragen (waarbij wel verwijlinteresten verschuldigd zijn).

3. Is een Spaans testament noodzakelijk? Het is niet strikt verplicht, maar juridisch zeer sterk aan te raden. Een Spaans testament vereenvoudigt en versnelt de administratieve afwikkeling (de zogenaamde ‘Aceptación de Herencia’) aanzienlijk, wat cruciaal is om de strikte deadline van zes maanden te halen.

4. Geldt de 99% korting in Valencia ook voor partners die niet gehuwd zijn? In de regio Valencia worden feitelijk samenwonenden (parejas de hecho) die officieel geregistreerd staan in het register van de regio, gelijkgesteld aan gehuwden voor de toepassing van de successierechten. Zonder registratie valt u terug op het dure tarief voor ‘vreemden’. Niet-residenten beschikken evenwel vaak niet over deze registratie.

Over de auteur: Glenn Janssens is jurist en gespecialiseerd in Spaanse vastgoedtransacties en fiscale regelgeving. Sinds 2017 helpt hij Belgische en Nederlandse particulieren en ondernemers bij het veilig aankopen en structureren van vastgoed in Spanje. Hij begeleidt dossiers van A tot Z: van due diligence, eigendoms- en belastingcontrole tot vermogensplanning en optimalisatie voor residenten en niet-residenten. Dankzij zijn jarenlange ervaring, honderden behandelde dossiers en focus op transparante communicatie maakt Glenn complexe Spaanse wetgeving begrijpelijk en praktisch toepasbaar voor elke vastgoedkoper.