Het woord ‘okupa’ roept bij veel eigenaars van een (tweede) woning in Spanje angstbeelden op: krakers in Spanje die uw vakantiehuis overnemen, gevolgd door een juridische nachtmerrie. De verhalen in de media zijn vaak alarmerend, maar wat is nu de realiteit? Met de juiste kennis en voorbereiding kunt u uw eigendom effectief beschermen en staat u juridisch sterker dan u misschien denkt.
Feit van fictie scheiden: de juridische realiteit van krakers in Spanje
De paniek rond okupas komt vaak voort uit een misverstand over twee cruciale juridische begrippen. De horrorverhalen gaan meestal over ‘usurpación” (wederrechtelijke bezitneming). Dit betreft het kraken van panden die geen woonst zijn, zoals verwaarloosde gebouwen of vastgoed van banken. De procedures hiervoor zijn inderdaad traag.
Voor eigenaars van een tweede verblijf is een ander begrip van toepassing: ‘allanamiento de morada‘ (huisvredebreuk). De Spaanse wet beschouwt uw vakantiewoning, zelfs als u er maar enkele weken per jaar verblijft, als een ‘woonst’ (morada). Het binnendringen hiervan is een ernstig misdrijf tegen uw privacy, waarop celstraffen tot vier jaar staan. Dit plaatst u in een veel sterkere juridische positie.
En de beruchte ‘48-uur regel’? Dat is een hardnekkig misverstand . Er bestaat geen wet die krakers na 48 uur extra rechten geeft. De termijn is relevant voor het concept ‘heterdaad’ (delito flagrante). Hoe sneller de politie na een inbraak wordt verwittigd, hoe groter de kans dat ze de daders op heterdaad betrapt en onmiddellijk kan ingrijpen zonder rechterlijk bevel. Snelheid is dus cruciaal, maar niet vanwege een ’48-uur regel’.
Preventie: een goed voorbereid eigenaar is er twee waard
Voorkomen is altijd beter dan genezen. Een gelaagde aanpak is het meest effectief:
- Fysieke Beveiliging: Investeer in een gecertificeerde veiligheidsdeur (minimaal klasse RC3 volgens de norm UNE-EN 1627) en een professioneel alarmsysteem (Graad 2 volgens UNE 50131) dat is aangesloten op een meldkamer. Dit schrikt niet alleen af, maar zorgt ook voor snelle detectie.
- Visuele en Sociale Controle: Laat uw woning er bewoond uitzien. Leeg de brievenbus, gebruik tijdschakelaars voor verlichting en laat de tuin onderhouden. Een goede relatie met de buren of een professionele beheerder die regelmatig een kijkje neemt, is goud waard.
- Administratieve Voorzorg: Zorg dat u digitale kopieën heeft van uw eigendomsakte (escritura) en een recent uittreksel uit het eigendomsregister (nota simple).
Lees meer over hoe u krakers kan vermijden.
Het noodscenario: wat als het toch gebeurt?
Mocht u toch geconfronteerd worden met krakers, blijf dan kalm en volg dit stappenplan:
- Wat u NIET moet doen: Ga nooit de confrontatie aan en gebruik geen geweld. Probeer ook nooit zelf de sloten te vervangen of de nutsvoorzieningen af te sluiten. Dit is strafbaar en kan tegen u gebruikt worden.
- Wat u WEL moet doen:
- Bel onmiddellijk de politie en meld een ‘allanamiento de morada.
- Doe formeel aangifte (denuncia) bij de politie met uw eigendomsbewijzen bij de hand.
- Schakel direct een gespecialiseerde Spaanse advocaat in. Deze kent de procedures en kan u door het proces loodsen. Confianz kan u hiermee bijstaan.
Sinds 2025 is er een nieuwe wet van kracht die een spoedprocedure (juicio rápido) mogelijk maakt, met als doel een uitzetting binnen 15 dagen na de zitting. Hoewel dit een stap vooruit is, hangt de effectiviteit af van de werklast bij de rechtbanken en de complexiteit van de zaak.
In onze praktijk zien wij zelden krakers in Spanje die vakantiewoningen betrekken. De problematiek speelt zich eerder in woningen die lange tijd leegstaan en slecht onderhouden zijn.
