De Balearen – Mallorca, Ibiza, Menorca of Formentera – hebben de afgelopen jaren stappen ondernomen om de erf- en schenkbelasting aanzienlijk te verminderen. In dit artikel analyseren we wat de nieuwe regels voor u betekenen, zowel bij een erfenis als bij een schenking.
De vrijstelling in de erfbelasting: wat is er veranderd?
Voorheen gold er een 99 procent vrijstelling in de erfbelasting van de Balearen voor de rechte lijn. De nieuwe regelgeving, van kracht sinds juli 2025, introduceert echter een 100% vrijstelling op het te betalen belastingbedrag. Concreet betekent dit dat de erfgenamen in de praktijk geen erfbelasting meer betalen.
Deze quasi-afschaffing is specifiek van toepassing op de zogenaamde Groep I en Groep II erfgenamen:
- Groep I: Kinderen en kleinkinderen jonger dan 21 jaar.
- Groep II: Kinderen en kleinkinderen ouder dan 21 jaar, echtgenoten, bepaalde geregistreerde partners, ouders en grootouders.
De 100% vrijstelling is een zeer gunstige regeling, maar ze is gekoppeld aan de fiscale woonplaats van de overledene. Een nalatenschap van een persoon die niet op de Balearen woonde, kan in beginsel geen aanspraak maken op deze specifieke vrijstelling, ook al wonen de erfgenamen er wel of bevinden de bezittingen zich daar. De wetgeving van de Balearen is dus primair bedoeld voor de nalatenschappen van haar eigen inwoners. Het is heden onduidelijk hoe deze voorwaarde overeenstemt met de EU-regelgeving.
Voorbeeld: Stel, Jan, een fiscaal resident op Mallorca, overlijdt en laat zijn villa ter waarde van €1.500.000 na aan zijn dochter, Annelies. Onder de oude regels zou Annelies een aanzienlijk bedrag aan erfbelasting verschuldigd zijn. Dankzij de nieuwe 100% vrijstelling wordt haar belastingaanslag echter herleid tot nul euro.
Ook schenkingen vrijgesteld
Dezelfde fiscale revolutie geldt ook voor schenkingen tussen levenden. Ouders die hun Spaanse vastgoed bij leven willen overdragen aan hun kinderen, kunnen dit nu doen zonder dat de kinderen schenkbelasting hoeven te betalen. Ook hier geldt de 100% vrijstelling voor de ontvangers uit Groep I en Groep II.
Deze regeling maakt het bijzonder aantrekkelijk om vermogensoverdrachten niet uit te stellen, maar proactief te plannen.
Beluister onze podcastaflevering over schenken in Spanje.
De Spaanse meerwaardebelasting voor de schenker
Hier komt de belasting die vaak vergeten wordt en voor onaangename verrassingen kan zorgen. Hoewel de ontvanger van de schenking (bv. uw kind) geen schenkbelasting betaalt, kan de schenker wel geconfronteerd worden met een aanzienlijke belastingaanslag in de Spaanse personenbelasting.
Het principe is als volgt: de Spaanse fiscus beschouwt een schenking als een fictieve verkoop. De schenker wordt belast op de meerwaarde die het vastgoed heeft gerealiseerd tussen het moment van aankoop en het moment van de schenking. Dit is een belasting op een winst die u niet effectief heeft ontvangen, maar die wel als gerealiseerd wordt beschouwd.
Laten we dit verduidelijken met een cijfervoorbeeld:
- U kocht 15 jaar geleden een appartement op Ibiza voor €300.000.
- Vandaag besluit u dit appartement te schenken aan uw zoon. De marktwaarde op het moment van de schenking wordt vastgesteld op €700.000.
- De fiscale meerwaarde bedraagt €700.000 – €300.000 = €400.000.
Als schenker zult u over dit bedrag van €400.000 Spaanse meerwaardebelasting moeten betalen. Deze belasting is progressief, met de volgende tarieven (actueel voor 2024):
- Tot €6.000: 19%
- Van €6.001 tot €50.000: 21%
- Van €50.001 tot €200.000: 23%
- Van €200.001 tot €300.000: 27%
- Boven €300.000: 28%
In dit voorbeeld zou de belasting voor u als schenker oplopen tot bijna €100.000.
Voor niet-residenten geldt er een vast tarief van 19%.
Het cruciale verschil met een erfenis is dat deze meerwaardebelasting niet van toepassing is bij overlijden. Bij een erfenis wordt de meerwaarde die tijdens het leven van de erflater is opgebouwd, fiscaal “kwijtgescholden”. Voor uw erfgenamen vormt de waarde op het moment van overlijden de nieuwe startwaarde, wat een enorm fiscaal voordeel is.
Lees meer over de Spaanse meerwaardebelasting.
Erven en schenken in de Balearen: planning blijft essentieel
De wetswijzigingen op de Balearen zijn ontegensprekelijk een gamechanger voor vermogensplanning. Schenken en erven tussen ouders, kinderen en partners is er nu zo goed als volledig vrijgesteld van belasting.
De belangrijkste boodschap is echter dat een schenking niet zonder gevolgen is. De potentiële meerwaardebelasting voor de schenker kan aanzienlijk zijn en maakt een zorgvuldige afweging tussen een schenking bij leven en een overdracht via erfenis absoluut noodzakelijk.
Elke situatie is uniek en hangt af van uw persoonlijke omstandigheden, de waarde van uw vastgoed en uw langetermijnvisie. Win daarom altijd gepersonaliseerd, deskundig advies in alvorens stappen te ondernemen. Een grondige analyse van zowel de Spaanse als de Belgische of Nederlandse fiscale implicaties is onmisbaar voor een geslaagde vermogensplanning.
