Woont uw kind of een ander familielid in Spanje en overweegt u een schenking? Let op: het fiscale domicilie van de begunstigde is doorslaggevend. In tegenstelling tot België, belast Spanje de ontvanger op diens wereldwijde verkrijgingen. Zonder correcte planning riskeert u dat er zowel in Vlaanderen als in Spanje belasting wordt betaald, aangezien er geen dubbelbelastingverdrag bestaat voor schenkingen.
Wanneer betaalt de ontvanger schenkbelasting in Spanje?
Indien de begunstigde fiscaal resident is in Spanje, is hij of zij onderworpen aan de Spaanse Impuesto sobre Sucesiones y Donaciones (ISD) op het volledige wereldwijde vermogen. Dit geldt ongeacht waar de schenker woont of waar de geschonken goederen zich bevinden. Een Belgische bankgift aan een inwoner van Spanje is dus direct belastbaar in Spanje.
Het criterium van fiscaal residentschap
Iemand wordt als fiscaal inwoner van Spanje beschouwd als hij/zij daar meer dan 183 dagen per jaar verblijft of als het middelpunt van de levensbelangen (gezin, werk) zich in Spanje bevindt.
Expert Insight: “Veel Belgen denken onterecht dat een bankgift die in België onbelast blijft (de zogenaamde ‘handgift’), ook in Spanje onzichtbaar is. De Spaanse fiscus beschikt echter over steeds meer middelen voor gegevensuitwisseling. Het niet aangeven van een schenking kan leiden tot zware boetes bovenop de verschuldigde belasting.”
Read more about the impact of emigrating to Spain on your taxes.
Casus: Dubbele belasting in de praktijk
Laten we de theorie toepassen op een concrete situatie:
- De Schenker: Patrick (woont in Vlaanderen).
- De Begunstigde: Erik (woont en werkt in Barcelona, Catalonië).
- De Schenking: € 50.000 via een geregistreerde bankgift.
Omdat Erik in Spanje woont, moet hij deze € 50.000 aangeven.
- Flanders: Patrick registreert de schenking (voor rechtszekerheid). Hij betaalt 3% (tarief rechte lijn) = € 1.500.
- Spanje (Catalonië): Erik betaalt schenkbelasting. Omdat het een onderhandse schenking betreft (geen Spaanse notariële akte), valt hij in groep II zonder specifieke vrijstellingen. De eerste schijf is 7% = € 3.500.
- Totale belastingdruk: € 5.000 ofwel 10%.
Erik betaalt hier dus effectief twee keer belasting op hetzelfde bedrag. Afhankelijk van de Spaanse autonome regio kan dubbele schenkbelasting worden vermeden.
Regionale verschillen: De impact van de Autonome Regio’s
De effectieve belastingdruk in Spanje hangt volledig af van de regio (Comunidad Autónoma) waar de begunstigde woont. Spanje kent een decentraal stelsel waarbij regio’s eigen tarieven en vrijstellingen mogen bepalen.
- Andalusië & Madrid: Deze regio’s staan bekend om hun gunstige regimes. Er gelden vaak vrijstellingen tot 99% voor schenkingen binnen de directe familie, mits de schenking correct notarieel wordt verleden.
- Catalonië & Comunidad Valenciana: Deze regio’s hanteren doorgaans strengere regels en hogere tarieven, zeker als niet aan strikte vormvoorwaarden wordt voldaan.
Om terug te komen op het voorbeeld van Erik: had hij in Málaga (Andalusië) gewoond en was de schenking via een notariële akte verlopen, dan was de Spaanse belasting verwaarloosbaar geweest. Omdat hij in Barcelona woont en het een onderhandse schenking betrof, betaalt hij het volle pond.
U schenkt vastgoed gelegen in Spanje (Situs-beginsel)
Wanneer u activa schenkt die zich fysiek in Spanje bevinden (zoals een vakantiewoning), is Spaanse schenkbelasting always due. Dit geldt ongeacht de woonplaats van de schenker of de begunstigde. Dit noemen we het situs-beginsel.
Dit is van toepassing op:
- Vastgoed in Spanje.
- Saldi op Spaanse bankrekeningen.
- Andere roerende goederen geregistreerd in Spanje (bijv. voertuigen/jachten).
Find more information on gifting Spanish property here.
De rol van de Vlaamse Schenkbelasting
De Vlaamse fiscus kijkt uitsluitend naar de woonplaats van de schenker. Woont u als schenker in Vlaanderen op het moment van de schenking? Dan is de Vlaamse schenkbelasting van toepassing op:
- Schenkingen geregistreerd in België (inclusief geregistreerde bankgiften).
- Notariële schenkingen van roerende goederen verleden voor een buitenlandse notaris (sinds 15 december 2020 verplicht te registreren in België).
Geen verdrag ter vermijding van dubbele belasting
Het cruciale probleem is het ontbreken van een belastingverdrag tussen België en Spanje voor schenk- en erfbelasting.
- Belgium heft op basis van de woonplaats van de donor.
- Spain heft op basis van de woonplaats van de begunstigde.
Wanneer deze twee criteria samenkomen (Vlaamse ouder schenkt aan Spaans inwonend kind), ontstaat de dubbele belasting. Er is geen mechanisme om de in België betaalde belasting in mindering te brengen in Spanje, of omgekeerd.
Conclusie: Een gewaarschuwd mens
Schenken aan een Spaans rijksinwoner is fiscaal complex en kan leiden tot onverwachte dubbele heffingen. Het simpelweg overmaken van geld (“bankgift”) is zelden de meest optimale route als de ontvanger in een regio met hoge belastingdruk woont. Een analyse van de specifieke regionale wetgeving in Spanje is noodzakelijk vóórdat u de schenking uitvoert.
Frequently asked questions (FAQ)
Is er een manier om dubbele schenkbelasting tussen België en Spanje te vermijden? Er is geen verdrag om dit automatisch te voorkomen. Echter, door slimme planning kan de druk soms worden verlaagd. Dit vereist maatwerkadvies.
Moet ik in Spanje belasting betalen op een schenking uit België als ik in Spanje woon? Ja. Als u fiscaal resident bent in Spanje, bent u belastingplichtig over uw wereldwijde inkomsten en verkrijgingen, inclusief schenkingen uit België. Het verzwijgen hiervan is strafbaar.
Maakt het uit in welke Spaanse regio ik woon voor de schenkbelasting? Ja, dit maakt een enorm verschil. Regio’s zoals Andalusië, Madrid en Murcia hebben zeer gunstige regelingen (vaak 99% bonificatie) voor familieleden, terwijl regio’s als Catalonië en Asturië hogere tarieven hanteren.
Geldt de Spaanse schenkbelasting ook voor Belgisch vastgoed? Ja, indien de ontvanger van het vastgoed in Spanje woont. Spanje belast de ontvanger op zijn wereldwijde vermogenswinst. Echter, voor vastgoed gelegen in het buitenland (België) kan er in Spanje soms wel een verrekening van de in het buitenland betaalde belasting plaatsvinden, afhankelijk van de interne Spaanse regels.
About the author: Glenn Janssens is a lawyer specialising in Spanish real estate transactions and tax regulations. Since 2017, he has been helping Belgian and Dutch individuals and entrepreneurs to safely purchase and structure real estate in Spain. He guides files from A to Z: from due diligence, ownership and tax control to estate planning and optimisation for residents and non-residents. Thanks to his years of experience, hundreds of handled files and focus on transparent communication, Glenn makes complex Spanish legislation understandable and practically applicable for every property buyer.
